[polska wersja językowa poniżej]
Photo by Michał Korta
Everyone living in Warsaw perceives the Mokotów district as a peaceful area which provides inspiration every step of the way. New skyscrapers spring up frequently all over the capital city of Poland, but in the Mokotów district, there is almost exclusively residential architecture. The place itself is a perfect leisure spot due to the greenery, parks and family houses surrounding the villas. Few people know, however, that this area of the capital city, so full of greenery and modernist architecture, was where Magdalena Abakanowicz found fulfillment in her life. Magdalena Abakanowicz was a well-known visual artist and a pioneer in installation as a form of art who revolutionized the approach to tapestry. Her two studios were located in this very area, the Mokotów district. The first studio is in her private house, while the second studio can be found in the Dolny Mokotów part of the district, at Stępińska street, in close proximity to the Royal Łazienki park. Doubling as a gallery, this was the last studio of the famous artist. The studio recently gained the status of one of the Warsaw Historic Art Studios.
By courtesy of the Magdalena Abakanowicz Foundation and as part of the “Art Studios Goes Online” project, I had the pleasure of visiting this extraordinary place which will soon open its doors to the general public.
The history of the studio at Stępińska street started in the year 2003, when Magdalena was first given permission to use the apartment. A lot of space was needed to display her works, especially the large-scale spatial pieces that needed to display her works in the best possible way and to be looked at from a distance. Until 2003, Magdalena Abakanowicz had only one studio at her disposal, which was located in her house at Bzowa street in Górny Mokotów. The house was designed specifically to meet the needs of a sculptor. Unfortunately, the place was not big enough for her needs. Due to these limitations, these works often had to be stored in the basement, rolled and wrapped up. This is why the acquisition of the studio at Stępińska street was so meaningful to Magdalena. The new studio, with a surface area of 277 m2, meant that there were no issues when it came to arranging pieces freely. There was finally enough space available for essential restoration activities and technical works. Abakans could be spread out, unrestricted by spatial constraints. Exhibitions could be planned and the interactions between different works could be analysed.
There was finally enough space available for essential restoration activities and technical works. Abakans could be spread out here, so that they could lie unrestricted and smooth out.
Currently, the studio on Stępińska street displays works which are retrospective of the activities of Magdalena Abakanowicz and her output. No effort was spared in recreating the layout that the artist herself proposed in the past. The displayed pieces exude creative enthusiasm and provide an understanding of how skillful the artist was in overcoming boundaries and paving new ways for the use of textiles. Here one can acknowledge the fact that Magdalena finally managed to realize her desire for independence and a space for her creative activities. Visitors to the studio can familiarize themselves with a diversified language that the artist created through various forms. Works by Professor Abakanowicz are not only about the figurative ‘marching’ forms and installations which are so characteristic of her and known to the wider public. The earlier woven abakans and works made of pieces of sackcloth, bronze, iron, wood, stone and plaster are not to be forgotten as well. Presentations prepared by those currently taking care of the studio will familiarize visitors with a full range of activities that the artist partook in. Beside an early tapestry from the year 1963, one can see a later work made of wood and iron entitled “Magpie”, created in 1992, which is six meters long. This is the arrangement that attracts the most attention. Enough room was also allotted to figurative sculptures through which the artist examined existentialism and the condition of humans in today’s world. Among the displayed pieces are “Backs” (1976), “Little Figures Without Arms” (1986), “Backwards Standing” (1993–1994), “Ugłowione” (1998), “Standing Mutants” and multiple “Dancing” figures (2001). Magdalena Abakanowicz was interested in biologism and the secrets of nature, which showed in many of her works, such as “Birds” and “Conglomerate” (1990). Besides sculptures, coal drawings entitled “Bodies” are also presented. The variety of the displayed artwork gives the visitor an opportunity to take an in-depth look at the artist’s oeuvre.
Photo by Michał Korta
It needs to be mentioned that the studio is so exceptionally appealing not only because of an opportunity to see so many great pieces of art, but also thanks to close collaborators of Magdalena Abakanowicz, all of whom are extremely open and hospitable. When they are present in the studio, they are always willing to tell visitors about her. They can share the detailed story of the studio and the works presented there, since they accompanied Magdalena in her creative pursuits. The person who is most knowledgeable on the works of Magdalena Abakanowicz is Stefania Zgudka. The two of them began cooperating in 1964. At that time, the artist was looking for someone who could help her with tapestries for the Sao Paulo Biennial in 1965, where she was eventually awarded a gold medal for her abakans. As an eighteen-year-old, Stefania was invited to work on these pieces right after she graduated from weaving school in Zakopane. She transformed the ideas of the artist into actual works and helped with the weaving process for many years. Currently, together with other members of the Magdalena Abakanowicz Foundation, she takes care of the legacy of the late artist.
Photo by Michał Korta
It is worth emphasizing that this year, the studio at Stępińska street was entered in the list of the Warsaw Historic Art Studios. This initiative aims to highlight the most important locations where prominent artists living in the capital city of Poland worked on their creative projects. It also shows the power of cooperation in the process of popularizing culture. In the near future, the studio at Stępińska street will open its doors to the public. This will be the moment when the artistic activities and works by Magdalena Abakanowicz will become more familiar to those living in the city. In the studio, visitors will see how important space and interaction between works was for the artist. The studio will also invite young artists who are willing to engage in a “creative dialogue” with Magdalena Abakanowicz.
Written by: Patrycja Głusiec
Translated by: Joanna Pietrak
Edited by: Alec Zajac
Photo by Michał Korta
Photo by Michał Korta
Photo by Michał Korta
Z WIZYTĄ W PRACOWNI MAGDALENY ABAKANOWICZ
Każdy mieszkaniec Warszawy wie, że dzielnica Mokotów to miejsce, w którym można odnaleźć spokój i natchnienie. W mieście powstaje coraz więcej wieżowców, natomiast na Mokotowie większość zabudowy to architektura willowa, sprzyjająca wypoczynkowi, gdyż otaczają ją parki, skwery i domy jednorodzinne. Niewiele osób jednak wie, że to właśnie w tej pełnej zieleni oraz modernistycznej architektury części stolicy, swoje miejsce odnalazła Magdalena Abakanowicz. To tu, światowej sławy artystka i pionierka sztuki instalacji, odpowiedzialna za zrewolucjonizowanie podejścia do tkaniny, miała dwie pracownie. Pierwsza mieści się przy jej prywatnym domu, druga natomiast – udostępniona przez miasto artystce – ulokowana jest na Dolnym Mokotowie w bliskim sąsiedztwie Łazienek Królewskich przy ulicy Stępińskiej. To w niej znajduje się ostatnia pracownia rzeźbiarki, pełniąca również funkcję galerii. Od niedawna pracownia została włączona do zespołu Warszawskich Historycznych Pracowni Artystycznych.
Photo by Michał Korta
Dzięki uprzejmości Fundacji Magdaleny Abakanowicz, w ramach projektu „Pracownie w Sieci”, miałam przyjemność odwiedzić to wyjątkowe miejsce, które wkrótce będzie dostępne również dla szerszej publiczności.
Historia pracowni przy Stępińskiej rozpoczęła się w 2003 roku, kiedy to artystka dostała od m.st. Warszawy możliwość korzystania z tego miejsca. Prace rzeźbiarki, wielkogabarytowe, przestrzenne, wymagające obserwowania z dystansu, potrzebowały dużo przestrzeni, zarówno ze względu na swoją skalę, jak i dbałość o ich jak najlepszą ekspozycję. Do 2003 roku Magdalena Abakanowicz posiadała jedynie pracownię w swoim domu przy ulicy Bzowej na Górnym Mokotowie, zaprojektowanym na potrzeby rzeźbiarki. Niestety miejsce to nie było wystarczająco obszerne. W związku z tym prace często musiały być przechowywane w piwnicy, zwinięte. Stąd pozyskanie przestrzeni przy Stępińskiej miało tak ogromne znaczenie dla Abakanowicz. Nowa pracownia o powierzchni 277 m2 stworzyła upragnioną możliwość planowania ekspozycji i badania relacji pomiędzy dziełami. To tutaj prace artystki rozkwitały.
Photo by Michał Korta
W pracowni przy Stępińskiej zniknął problem swobodnego rozstawiania prac. Możliwe było planowanie wystaw, testowanie dialogu pomiędzy dziełami. Ponadto pojawiło się miejsce do przeprowadzania tak ważnych działań konserwatorskich oraz technicznych. To tutaj rozłożenie abakanów, aby „odpoczęły”, stało się możliwe.
Dzieła obecnie eksponowane w pracowni na Dolnym Mokotowie stanowią małą retrospektywę twórczości artystki. Starano się powtórzyć układ zaproponowany wcześniej dla tego miejsca przez samą Abakanowicz. Dzięki prezentowanym dziełom można odczuć twórczy ferment oraz zdolność artystki do przekraczania granic, wyznaczania nowych dróg tkaniny artystycznej. Widoczne jest także zrealizowane pragnienie niezależności oraz przestrzeni do tworzenia. Odwiedzający pracownię mają okazję poznania różnorodnego języka form Abakanowicz. Twórczość Pani Profesor to nie tylko figuratywne „kroczące” formy i instalacje, z których artystka jest najbardziej znana wśród szerokiej publiczności, lecz również wcześniejsze tkane abakany czy prace wykonane z kawałków workowego płótna, brązu, żelaza, drewna, kamienia, gipsu. Dzięki prezentacjom przygotowanym przez opiekunów pracowni, mieszkańcy Warszawy i odwiedzający będą mieli okazję zobaczyć pełną rozpiętość działań artystki. Obok wczesnej tkaniny z 1963 roku widzimy wykonaną z drewna i żelaza późniejszą pracę noszącą tytuł „Sroka” z 1992 roku, mającą sześć metrów długości. Kompozycja ta szczególnie przyciąga uwagę. Ponadto nie zabrakło rzeźb figuratywnych, poruszających temat egzystencjalizmu oraz kondycji człowieka we współczesnym świecie. Można znaleźć tam prace takie jak „Plecy” (1976), „Małe postacie bez rąk” (1986), „Odwrócone tyłem stojące” (1993–1994), „Ugłowione” (1998), „Mutanty stojące” czy wielopostaciową instalację „Tańczących” (2001). Zainteresowanie Abakanowicz biologizmem, zagadkami świata natury zostało wyrażone dzięki pracom takim jak „Ptaki” czy „Konglomerat” (1990). Należy wspomnieć, że wśród rzeźb eksponowane są również rysunki wykonane węglem – „Korpusy”. Różnorodność eksponowanych prac daje możliwość zapoznania się z szerokim zakresem twórczości artystki.
Photo by Michał Korta
Należy jednak pamiętać, że nieprzeciętność pracowni wynika nie tylko z możliwości obejrzenia tak wielu prac Magdaleny Abakanowicz, lecz także z gościnności oraz otwartości jej bliskich współpracowników, którzy będąc na miejscu w pracowni, chętnie opowiadają gościom o Pani Profesor. To właśnie oni, jako współtowarzysze artystycznych poszukiwań artystki, potrafią najlepiej przedstawić historię miejsca i eksponowanych tam prac. Szczególnie dobrze dzieła Magdaleny Abakanowicz zna Stefania Zgudka. Pani Stefania współpracowała z artystką już od 1964 roku. Abakanowicz poszukiwała wówczas osoby do pomocy przy tworzeniu tkanin zaprezentowanych na Biennale Sztuki w Sao Paulo w 1965 roku, gdzie zresztą została nagrodzona za abakany złotym medalem. W ten oto sposób, osiemnastoletnia Pani Stefania zaproszona do współpracy zaraz po ukończeniu szkoły tkackiej w Zakopanem stała się realizatorką myśli artystki i przez lata pomagała przy tkaniu – materializacji idei artystki. Obecnie, Pani Stefania wraz z pozostałymi członkami Fundacji Magdaleny Abakanowicz, opiekuje się spuścizną artystki.
Stefania Zgudka – Magdalena Abakanowicz’ assistant, photo by Michał Korta
Co warto podkreślić, w tym roku, pracownia na ul. Stępińskiej została wpisana na listę Warszawskich Historycznych Pracowni Artystycznych. Gest ten, zrzeszając najistotniejsze miejsca pracy twórczej wybitnych mieszkańców stolicy, pokazuje siłę wspólnego działania na rzecz krzewienia kultury. Niebawem pracownia przy Stępińskiej otworzy się dla publiczności i tym samym jeszcze bardziej przybliży działania artystyczne Magdaleny Abakanowicz mieszkańcom. To w niej będzie można zobaczyć jak ważna była dla niej przestrzeń oraz dialog między pracami. Ponadto będzie miejscem otwartym dla młodych artystów, wchodzących w twórczą rozmowę z Abakanowicz.
Photo by Michał Korta
Photo by Michał Korta
Photo by Michał Korta
